اتاق روشن /رولان بارت /ترجمه: نیلوفر معترف /1386

اتاق روشن اندیشه هایی درباره ی عکاسی عنوان کتابی است که رولان بارت آن را نوشته و نیلوفر معترف آن را ترجمه نموده است. چاپ سوم کتاب در سال 1386 توسط نشر چشمه منتشر شده است.

بارت نوشتن کتاب را پس از مرگ مادرش آغاز کرد. او می گوید: در هر عکس سکونی پیدا می شود که با مرگ نسبت پیدا می کند.
او در این کتاب دو مفهوم استودیوم و پونکتوم را مورد بررسی قرارر می دهد. وی عکاسی را در برابر نقاشی که اتاق تاریک است اتاق روشن می نامد.

در بخشی از این کتاب می خوانید:

مدت ها پیش به طور اتفاقی عکس جوان ترین برادر ناپلئون، ژروم را دیدم که که در سال 1852 عکاسی شده بود. و شگفتی دیدن آن هم تا به حال کاهش نیافته است. آخر من دارم به چشمانی نگاه میکنم که به امپراتور نگاه کرده بود. گاهی از این شگفتی یاد میکردم ولی چون از قرار معلوم هیچ کس با آن همراه نمیشد و یا حتی درکش نمیکرد(زندگی همین جلوه های کوچک تنهایی ست) کم و بیش آن را از یاد بردم. علاقه ام به عکاسی، وجه فرهنگی تری به خود گرفت. دانستم که عکاسی را در تقابل با سینما دوست دارم، اما در تفکیک آن از سینما ناکام میماندم. این مساله با سماجت خود را بروز میداد. تمایلی هستی شناختی بر من غلبه کرد. می خواستم با درک تمایز ذاتی عکاسی از دیگر تصاویر، به هر قیمتی که شده به عکاسی فی نفسه پی ببرم. در حقیقت چنین تمایلی به این مفهوم بود که ورای شواهد برخاسته از تکنولوژی و کاربرد عکاسی و به رقم گسترش عظیم معاصر آن مطمئن نبودم که عکاسی هست و سرشت و نبوغی خاص خود را دارد.

کتاب در دوبخش تهیه شده که در بخش اول با این عناوین مواجه هستیم:

• ویژگی عکس
• عکس رده بندی ناپذیر
• احساسات در حکم راه تازه
• عکاس، شبح و تماشاگر
• کسی که عکاسی شده
• تماشاگر: بحران سلیقه‌ها
• عکاسی در حکم حادثه
• پدیدارشناسی سردستی
• دوگانگی
• استودیوم و پونکتوم
• استودیوم
• اطلاع رسانی
• رنگ کردن
• غافلگیرکردن
• دلالت کردن
• برانگیختن تمنا
• عکس تک سویه
• همجواری استودیوم و پونکتوم
• پونکتوم: مشخصه‌ه ای جزئی
• سیمای ناخواسته
• خلا
• پس از حقیقتی و سکوت
• نقطه کور
• ترک سخن‎

همچنین در بخش دوم کتاب می خوانیم:

•  “یک شب…”
• تاریخ در حکم فاصله گذاری
• شناسایی
• عکس باغ زمستانی
• دختر کوچک
• آریادنه
• خانواده، مادر
• “آنچه – بوده – است”
• ژست
• انوار تابناک، رنگ
• شگفتی
• تصدیق
• سکون
• مرگ بی بعد
• زمان در حکم پونکتوم
• عمومی | خصوصی
• موشکافی
• شباهت
• تبار
• اتاق روشن
• آن
• نگاه
• جنون، همدردی
• عکس رام‎