عکاسی باطنی /محمدرضا طهماسب پور /1403

کتاب عکاسی باطنی از مجموعه هنر: عکاسی قاجار (2) است. این کتاب در سال 1403 توسط نشر خانه فرهنگ و هنر مان منتشر شده است.

این کتاب تاریخ عکاسی قاجار را به روایت اسناد نو دنبال می کند و سرآغاز عکاسی در ایران بر پایهٔ اسناد، نوشته‌های تاریخی و عکس‌های برجای مانده از دوران قاجار را مورد بررسی قراد می دهد.

در بخش هایی از توضیحاتی که ناشر پیرامون محتوای کتاب آورده آمده است:

“… سال‌های ۱۸۵۸م/۱۲۷۲ق و پس از آن، روزگار گسترش و آغاز شکوفایی عکاسی در ایران است. از همین سال­ها به بعد، بسیاری از کاربردهای سودمند این پدیدهٔ مدرن سدهٔ نوزدهم در ‌ایران شناخته و به‌کار گرفته شد و سرچشمه­‌های برخی جنبه­‌های کاربردی در عکاسی جهان ‌‌و ‌ایران ‌پدیدار ‌شد. گشایش عکاسخانهٔ سلطنتی در کاخ ‌گلستان و به‌خدمت گرفتن عکاسی برای ثبت تصاویر روزمره، آموزش‌عکاسی در دارالفنون، عکس‌برداری از رویدادها و سفرهای رسمی و غیر‌رسمی شاه و درباریان و همچنین روانه کردن برخی از عکاسان دربار برای تهیهٔ گزارش­‌های تصویری از ولایت­‌های گوناگون ایران، گشایش عکاس‌خانهٔ همگانی در تهران، ترجمه‌ و‌ نگارش کتاب­‌های فنی در زمینۀ آموزش عکاسی، تمایل برخی شاهزادگان و رجال‌ قاجاری به عکاسی، ایجاد بایگانی­‌های تصویری از کارکنان دربار و نظام و به‌خدمت گرفتن عکاسی در دیگر زمینه‌های کاربردی، از جمله مواردی بود که در سال­‌های نخستین و میانی سلطنت ناصرالدین­‌شاه و پس از آن در تاریخ عکاسی ایران رخ داد. تاریخ عکاسی ایران، روایت‌گر تصویریِ تاریخ ایران در سال‌های میانی سدهٔ نوزدهم شد و ثبت رُخدادهای زندگی، کار و چهرۀ مردم و رویدادهای گوناگون پس از دوران مشروطه، با گسترش عکاسی در دیگر شهرهای ایران جاودانه شد. در سال‌های گذشته پژوهش‌های بسیاری در مورد تاریخ عکاسی در ایران انجام شده و با بررسی‌ منابع دست اول همچون عکس، سند، کتاب‌، سفرنامه‌، روزنامه‌ها و نیز کتاب‌های دست‌نوشته دربارهٔ عکاسی؛ بسیاری از نکته‌های مبهم و تازه در باب روند عکاسی در ایران آشکار شده و همچنان ادامه دارد.از این میان، شمار بسیاری از نام‌ها، عکس‌ها، اسناد و نوشته‌های مهم و تأثیرگذار در آغاز عکاسی ایران در دوران قاجار یافت شده که بر جریان تدوین روند عکاسی و چگونگی آن در آن دوران بسیار مؤثر بوده است. پیش‌روی کُند روند پژوهش‌ها به‌سبب نداشتن دسترسی آسان به آرشیوهای عکس و اسناد در ایران، کار را برای پژوهشگرانِ این زمینه دشوارتر کرده است….

…. مطالبی که در این کتاب ارائه شده در سال‌های گذشته به‌شکل مقاله و یادداشت در نشریه‌های تخصصی عکاسی در ایران منتشر شده و با بازنگری و افزودن برخی نکات تازه‌یاب به آنها و حذف برخی موارد دیگر، به منظور دسترسی آسان‌تر و یک‌جا به مقالات پیشین؛ فرا ‌روی علاقه‌مندان تاریخ عکاسی ایران قرار داده می‌شود….

… در کتاب عکاسی باطنی، سرآغاز برخی جنبه‌های کاربردی در عکاسی ایران و چگونگی پیدایی و روند رشد و دگرگونی آن‌ها بر پایهٔ اسناد، نوشته‌های تاریخی و عکس‌های برجای مانده از دوران قاجار بررسی شده است. سرآغاز عکاسی با پرتو ایکس، نخستین عکاس جنگ، نخستین تصویرهای ایرانیان بر روی داگروتیپ، نخستین رسالهٔ دست‌نوشته دربارهٔ عکاسی داگروتیپ، آغاز و روند عکاسی چهره در ایران و پیدایش فتومونتاژ و کاربردهای آن در سرآغاز عکاسی در ایران از موضوع‌هایی است که در این کتاب به آن‌ها پرداخته شده است.”

این کتاب در قطع رقعی با جلد شمیز و در 128 صفحه به چاپ رسیده است.

* دارندگان بن کارت #سایت_کتاب_عکس که از سابقه بیش از یک‌ساله‌ی همکاری با #بانک_تالیفات_عکاسی_ایران بهرمندند، با درج کدلینک دریافتی‌ از امتیاز «دریافت رایگان این کتاب» برخوردارند.