کوهپایه ها «تهران» /یحیی دهقانپور /1374

کتاب کوهپایه ها “تهران” گزیده عکس‌های یحیی دهقان پور است از نمایشگاه ای به همین نام که به «همت مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران» د ر مهرماه ۷۴ در نگارخانه منطقه یک برگزار شده بود.

مهران مهاجر در مقدمه کتاب شرحی  بر شهر تهران و عکس های این مجموعه نوشته است که بخشی از آن را در زیر می خوانیم:

“شهر تهران شهر غریبی است. تا چند سال پیش این شهر یکسره خاکستری بود. هنوز هم تجربه رنگ در این شهر تجربه ای غنی و پرمایه نیست. اما همین شهر خاکستری سر بر دامن کوه‌هایی نهاد است سرشار از رنگ. رنگهایی که آسمان و زمین را پر کرده‌اند. این رنگها همه طبیعی نیستند. دست انسانی در پرداختشان آشکار می شود…

این روایت دربند و درکه بود. عکس های این مجموعه در کنار این دو مکان نگاهی گسترده تر به امامزاده داود دارد. اینجا داستان از گونه‌ای دیگر است. این مکان زیارتگاه است و مردم با واسطه های معنوی به گردش می روند همین جاست که توقف های طولانی تر می شوند و گاه زائر گردشگر شب را در زائرسراها به صبح می رساند. در اینجا زمستان‌ها پربرف و خلوت تنها ۲۳ قهوه خانه‌ای را باز می بینیم بقیه فضا تهی است و انبوه برف و تنها نشانه های به یادگار از فصل شلوغ.

…زاویه باز دوربین اشیا بیشتری  را به تصویر می‌کشند. این انبوهی اشیا از یک سو بر حجم اطلاعات عکس می افزاید و سوی دیگر ساختار تصویر را ناآشنا و غریب می‌کند. همان غرابتی که گویا آگاهانه در همه عکسها دنبال شده است. زاویه باز دوربین، برش های تند کناره‌های عکس و گاه قاب های نامعمول پانوراما همه به کار این غرابت و آشنایی زدایی می‌آیند.

گاه هم برفی سنگین همه اینها را می پوشاند و صحنه سرد و آرام را پیش روی مخاطب می گشاید. به هر رو همه آن شلوغی و این آرامی به خوبی آن خرده فرهنگ را باز می تابانند. عجیب اینکه انسان های وابسته به این خرده فرهنگ به ویژه در عکس‌های رنگی غایب اند. اما عکس ها علیرغم این غیبت زنده‌اند. انگار چیزها و اجزا درون تصویر خود بسنده و گویا هستند و نیاز به عنصری دیگر -یعنی انسان- ندارند. هر چند که چند نفری سیاه و سفید عکاسی شده اند و همین اندک نسبت میان آدم‌ها و آن رنگ ها را  که خود نشانه ی چیز دیگر -آن خرده فرهنگ- هستند، بیان می کند…”