زندگی جدید، کالبد قدیم (3)/عکس های جاسم غضبانپور /1372

کتاب زندگی جدید، کالبد قدیم 3، دربرگیرنده عکس های گزیده ای از بناهای با ارزش تاریخی ایران که از نگاه جاسم غضبانپور به ثبت رسیده و توسط وزارت مسکن و شهرسازی در سال 1372 منتشر شده است.

کتاب حاضر تلاشی است برای شناخت و حفظ میراث با ارزش گذشته معماری کشور، آن هم نه کاخ ها و بناهای عظیم، بلکه معماری مردمی، در اعصار گذشته و آثاری که با زندگی جامعه در ارتباط نزدیک بوده است و حفظ این آثار ارزنده بدون دمیدن یک زندگی جدید در کالبد قدیمی آنها اگر محال نباشد بسیار سخت خواهد بود.

این کتاب نیز همچون دوجلد دیگر، تلاش کرده گلچینی از آثار معماری قدیمی ایران را به علاقمندان این هنر دیرپای سرزمین پهناورمان تقدیم نماید. معرفی آثار این مجموعه دو جنبه دارد: اولا علیرغم گستردگی و تنوع، امکان شناخت و آگاهی از چگونگی آثار معماری برای همه فراهم می گردد.
ثانیا می تواند تشیوقی باشد بر اینکه بخش های مختلف دولتی و خصوصی با اطلاع ازموجودیت و وضعیت این اماکن، استفاده مجدد از آن ها را در برنامه خود قرار دهند.

حمیدرضا سپهری در صفحات آغازین کتاب پیرامون محتوای آن چنین می گوید:

“در کتاب حاضر ، نمونه هایی از واحدهای مسکونی دوران صفویه ( قرن یازدهم هجری ) و زندیه ( قرن دوازدهم هجری ) در اختیار دوستاران معماری قرار می گیرد. ارائه این آثار در کنار دیگر نمونه های دوره قاجاریه، روند شکل گیری ساختمانهای مسکونی ایران را تا قرن حاضر برای پژوهندگان پدیدار می سازد. از سویی دیگر تلاش کرده ایم در یک شهر با نمایش آثار معماری بناهای مسکونی چند قرن متوالی، سیر تطور مسکن را معرفی نماییم تا برای محققان علاقه مند، تحقیق در نحوه شکل گیری مسکن مقدور باشد زمینه تصویری مطالعه و تحقیق در تزیینات و چگونگی کاربرد آن در بناهای قدیمی ایران نیز در این کتاب فراهم شده است.
تزیینات معماری ایران بیشتر در آجرکاری، گچ بری، آینه کاری و نقاشی دیواری متبلور است که سعی گردیده نمونه های گوناگونی از آن معرفی شود. تنوع نقاشی دیواری که از دوره صفویه به بعد مجدداً در معماری ایران رایج شده است را در مجموعه حاضر می توان دنبال کرد.
بر نقاشان پژوهشگر است که با نظری تحلیلی به هنر نقاشی در معماری اینگونه بناها دامنه تحقیق خود را گسترش دهند.
بعضی از آثار معرفی شده در این کتاب، بویژه کاروانسراها ، در دوره های مختلف مرمت شده و توسعه یافته اند. نمونه هایی از شیوه های مختلف مرمت و توسعه اینگونه اینیه نیز ارائه شده است تا تلاش مردم ایران در پرهیز از اسراف و دوباره کاری و استفاده سودمند از یک بنا به نظر علاقه مندان برسد.
آثار معماری گنجینه هایی هستند که هرکدام معرف سابقه فرهنگی و هنری مردم این مرز و بوم می باشد . از این راه است که دریچه دیگری بر افق معماری ایران گشوده می شود. دریچه ای برای نسل آینده که ریشه در گذشته و تاریخ این کشور دارد…”

در این مجموعه تلاش شده با معرفی آثار ارزشمند معماری و تاکید بر بناهای حاشیه دو دریای شمالی و جنوبی بخش دیگری از معماری قدیمی ایران در دسترس علاقمندان قرار دهد.

در این کتاب، علاوه بر وجود تصاویر و عکس ها، نقشه های ساختمان ها نیز قرار گرفته اند. راهنمای نقشه بناها و فهرست آنها هم در ابتدای کتاب برای مخاطبین درج شده است.

کتاب در قطع رحلی با جلد سخت و کاور گلاسه در 141 صفحه رنگی به چاپ رسیده است.