در سایه سرو /مهدی تمیزی /1392

«در سایه سرو» عنوان کتابی است که در توضیح آن به «سرونگاره های سنگ آرامگاههای مردم اصفهان» اشاره شده و مهدی تمیزی به عنوان عکاس، محقق و پژوهشگر به این موضوع پرداخته است. این کتاب در سال 1392 توسط نشر رسم منتشر شده است.

این کتاب درباره سنگ آرامگاه‌هایی که در مجموعه تخت‌فولاد، گورستان ارامنه، امامزاده‌ها و کلیساهای شهر اصفهان قرار دارد ، منتشر شده است. نشانه‌شناسی، تحلیل و گرافیک سرونگاره‌ها، ادبیات، رجال‌شناسی، سابقه سنگ‌تراشی و سنگ‌تراشان در اصفهان، بخش‌های اصلی این کتاب را تشکیل می‌دهند. درخت سرو نماد و نشانه‌ای از جاودانگی است و درست نقطه مقابل مرگ است، در این کتاب سرو نگاره‌های ارزشمندی وجود دارد که متعلق به دوره ۹-۸ هجری و آخرین سرو نگاره‌ها مربوط به دوره پهلوی دوم هستند.

کتاب سایه سرو با قلم چندتن از اهالی علم و هنر آغاز می شود:

مطلب «صدای سنگ» به قلم دکتر ناصر نوروززاده چگینی، «نسبت میان سرو و قامت یار» به قلم دکتر مهرداد قیومی بیدهندی، «منزل آخر» به قلم زاون قوکاسیان و «از مسیر پوستر تا مقصد آرم» به قلم مهدی صادقی از جمله این موارد است.

به طور نمونه در بخشی از مطلب «صدای سنگ» دکتر نوروز زاده آمده است:

 “نمونه سنگ قبرهایی که در این کتاب معرفی شده، جزیی از مجموعه اسناد دست اولی است که ما را با گذشته شهر اصفهان مرتبط می سازد.
ابداع نگارش در هزاره چهارم ق.م. این فرصت را برای بشر فراهم آورد تا خود را به آینده برساند و تجربیات و روایت های زندگی خود را برای نسلهای آتی بازگو کند. از آن پس که اشکال گوناگون تولید سند به کار گرفته و رایج شد. لیکن از همان ابتدا چیزی بدون تغییر راه خود را تا به امروز پیمود و آن علاقه انسان به ساختن آینده بود. سنگ قبرها اسناد مستقل از آدمیانی است که می دانستند از خاک برآمده و بر می شوند و این روند برآمدن و برافتادن همچنان در آینده استمرار می یابد. اما از آنجایی که نسلهای رفته به سرعت فراموش می شوند، اسناد آنها نیز در انزوای شهرهای خاموش شان – یعنی گورستانها – از یاد می رود و زندگان در شهرها و روستاهایشان، یاد نیاکان را چون شناسنامه هایشان باطل می کنند و در سراشیبی نسیان رها می سازند…

… نگارنده کوشا و محترم این کتاب سعی دارد تا گوشه ای ـ اگرچه کوچک و کوتاه ـ از این ارزشهای ماندگار را با معرفی معدودی از این اسناد بی مانند در اختیار خوانندگان آن قرار دهد. بی تردید کوششهایی از این دست می تواند و باید بتواند ما را به وظیفه سنگین حفاظت، حراست و حمایت از این ارزشها آگاه سازد و مسئولان و متولیان را در سطوح گوناگون اجتماعی و فرهنگی و مخصوصاً دینی، به ادای وظیفه خود مصمم تر سازد و گورستانهای شهری و روستایی این مرز و بوم را، که نقشی بی بدیل در وحدت و ملی و هویت فرهنگی ما دارند، به حیات شهری و روستایی ما بازگرداند…”

در فهرست مطالب کتاب به نام افرادی که سنگ مزارشان مورد بررسی قرار گرفته نیز اشاره شده است:

• صدای سنگ ( به قلم دکتر ناصر نوروززاده چگینی )
• نسبت میان سرو و قامت یار ( به قلم دکتر مهرداد قیومی بیدهندی )
• منزل آخر ( به قلم زاون قوکاسیان )
• از مسیر پوستر تا مقصد آرم ( به قلم مهدی صادقی )
• آغاز
• نماد و نشانه
• درخت
• سرو
• جایگاه سرو در ادبیات اهالی اصفهان
• سنگ تراشی در اصفهان از نگاه هولتسر
• سنگ تراشان اصفهان
• سنگ آرامگاه میرعلی
• سنگ آرامگاه خواجه نظام الملک
• سنگ آرامگاه بابافولاد
• سنگ آرامگاه ملاحسن گیلانی لنبانی
• سنگ آرامگاه اسماعیل خان قشقایی
• سنگ آرامگاه محمد جلالی
• سنگ آرامگاه فاطمه
• سنگ آرامگاه سید محمد جعفرالحسینی
• سنگ آرامگاه کاظم
• سنگ آرامگاه آقا محمد حسین
• سنگ آرامگاه میرزامحمد
• سنگ آرامگاه محمد ابراهیم
• سنگ آرامگاه ملاعلی آقا
• سنگ آرامگاه محمد ابراهیم تاجر
• سنگ آرامگاه آقا سید اسمعیل
• سنگ آرامگاه فاطمه بیگم سلطان
• سنگ آرامگاه ملاعلی اکبر
• سنگ آرامگاه نبات خانم
• سنگ آرامگاه کلثوم
• سنگ آرامگاه آقاعبدالله
• سنگ آرامگاه مشهدی علی
• سنگ آرامگاه کربلایی عیدی
• سنگ آرامگاه زهرابیگم
• سنگ آرامگاه همدم
• سنگ آرامگاه فتح الله بنا
• سنگ آرامگاه خسروخان
• سنگ آرامگاه میرزاعبدالصمد
• سنگ آرامگاه میرزاعلی چینی فروش
• سنگ آرامگاه محمد اسماعیل عصار
• سنگ آرامگاه عبدالله رزگر
• سنگ آرامگاه محمد اسمعیل
• سنگ آرامگاه ماه بیگم
• سنگ آرامگاه عبدالکریم
• سنگ آرامگاه سکینه بیگم
• سنگ آرامگاه میرزاآقا وکیل
• سنگ آرامگاه مرتضی داشدار
• سروهای آسیب دیده
• نگاره ها
• واژه نامه
• منابع
• نمایه
• درباره مولف
• خلاصه کتاب به فرانسه
• خلاصه کتاب به انگلیسی

این کتاب در قطع وزیری با جلدشمیز و در 200 صفحه مصور به چاپ رسیده است.