عکاسی و سینما در حقوق ایران و بین الملل /زهرا حاجب /1399

کتاب عکاسی و سینما در حقوق ایران و بین الملل نوشته زهرا حاجب است که در سال 1399 توسط نشه حله منتشر شد.

در این کتاب تلاش شده است که ابعاد مختلف حقوق حاکم بر آثار تصویری در ایران و نقش دولت و دیگر نظام‌های حقوقی بر آثار سینمایی و عکاسی مورد بررسی قرار گیرد. همچنین مرز اخلاق و عرف بر چنین آثاری تبیین می‌گردد تا راهکارهای حقوقی حمایت از آثار و تولیدات تصویری در سطح ملل و بین‌الملل ارائه شود. بدین منظور قوانین مدون موجود در این زمینه و سایر قوانین عرفی و معاهدات بین‌المللی مورد واکاوی قرار می‌گیرد.

در ابتدای کتاب پیرامون محتوای آن آمده:
“…شاید فکر کنید که کپی رایت برای محافظت از منافع بالقوة فردی به وجود آمده است که یک اثر مشخص را خلق کرده است. مطمئناً این همان چیزی است که بیشتر افراد جامعه و بیشتر هنرمندان، تصور می‌کنند. در جهان مدرن، واقعیت اقتصادی آن است که قانون کپی‌رایت برای محافظت از حقوق مالک کپی رایت به وجود آمده است.

از نظر عملیاتی، کپی‌رایت راهی است جهت محافظت از خالق اثر در برابر افرادی که از اثر بدون پرداخت هیچ گونه هزینه‌ای استفاده می‌کنند. از دیدگاه دیگر، کپی‌رایت محافظتی است برای نویسندگان ضعیف‌تر، که نیاز به محدودیت‌های قانونی برای محافظت از خود دارند.
این کتاب قانون شامل هر نوع عرضه ای از آثار می باشد و به صاحب اثر اجازه می دهد که از حقوق انحصاری (به این معنی که فقط شامل صاحب اثر است و نه افرادی که به نحوی به اثر دسترسی دارند)که شامل تکثیر و اقتباس در شیوه بیان نو است استفاده کند. این قانون حوزه کارهای ادبی، سینمایی، تولید موسیقی، ضبط صدا، نقاشی، عکاسی و نرم‌افزار،نمایش‌های زنده، پخش برنامه‌های تلویزیونی و رادیویی، و طراحی‌های صنعتی را شامل می‌شود.

حق تکثیر نوعی مالکیت اندیشه است؛ طراحی‌ها یا طراحی‌های صنعتی ممکن است شکلی مجزا یا یکسان از مالکیت ذهنی در برخی از حوزه‌های قضایی باشند. کپی رایت یا حقوق مالکیت ادبی و هنری به معنای حق بهره‌برداری انحصاری از آثار ادبی و هنری است و به دارنده آن حق مادی و معنوی می‌دهد.  حق مادی معمولا در بیشتر کشورها تا 50 سال پس از مرگ مولف یا هنرمند است؛ اما حق معنوی به صورت نامحدود حمایت می‌شود. اقسام اصلی حق مادی شامل حق تکثیر، حق فروش، اجاره، توزیع و… است و حق معنوی شامل حق بر نام و عنوان اثر، حق حرمت اثر، حق افشا و… است…”